قدس آنلاین- قریب به یک ماه است که از ریشه‌کن شدن گروه تروریستی ـ تکفیری داعش در سوریه و مرزهای مشترک آن با عراق می‌گذرد. پس از نابودی تکفیری‌های داعش امید زیادی برای حل‌وفصل نهایی بحران سوریه در نزد مردم این کشور به وجود آمده بود؛ امیدی که البته همچنان نیز به قوت خود باقی است و زائل نشده. با این‌حال، به نظر می‌رسد که تروریست‌ها حاضر در سوریه و حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آنها قصد ندارند خود را تسلیم واقعیت کرده و با نقش‌آفرینی مثبت در روند سیاسی سوریه به آرزوی دیرینه مردم این کشور برای دستیابی به صلح و ثبات و آرامش جامه عمل بپوشانند. با پایان کار داعش در سوریه پیش‌بینی می‌شد که معارضان سوری و اربابان آنها هم سرعقل آمده، دست از زیاده‌خواهی‌های جاه‌طلبانه، رویکردهای توسعه‌طلبانه و مواضع تمامیت‌خواهانه خود دست بکشند. اما نگاهی به مواضع معارضان و حامیان خارجی‌شان به روشنی حکایت از آن دارد که آنها باوجود چشیدن طعم تلخ شکست‌های مکرّر میدانی قصد ندارند از مواضع‌شان عقب‌نشینی کرده و مسیر حل سیاسی بحران سوریه را هموار سازند. از سوی دیگر، کسانی که تا به امروز در خط مقدم حمایت از معارضان و تکفیری‌ها در سوریه ایستاده بوده و همچنان نیز ایستاده‌اند، اکنون پس از برخورد با بن‌بست‌های گوناگون به فکر طراحی توطئه‌های جدیدی علیه دولت قانونی دمشق افتاده‌اند.
فقدان واقع‌بینی در نزد معارضان
معارضان سوری تاکنون حاضر به صرف‌نظر از مواضع خصمانه سابق خود علیه دمشق دمشق نشده‌اند و همچنان بر تداوم همان مسیر گذشته در برخورد با دولت دمشق اصرار می‌ورزند. به نظر می‌رسد که معارضان فراموش کرده‌اند که دیگر در عرصه میدانی حرفی برای گفتن نداشته به همین دلیل از کوچکترین پشتوانه‌ای برای به کرسی نشاندن اهداف و خواسته‌های نامشروع‌شان برخوردار نیستند. اگر تا دیروز معارضان سوری قادر بودند تا از طریق تکیه بر معدود دستاوردهای میدانی خود بر سَر میز مذاکره با دولت دمشق نشسته و شرط و شروط خارج از عرف خود را مطرح کنند، امروز دیگر خبری از آن معدود دستاوردها هم نیست. اگر تا دیروز تمامی کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی به صورت یکپارچه از هیأت معارضان سوری حمایت می‌کردند، امروز و با قطعی شدن شکست آنها در عرصه میدانی، امروز دیگر هیچ نشانه‌ای از آن حمایت‌ها و پشتیبانی‌های سرسختانه خارجی از معارضان به چشم نمی‌خورد. بنابراین، همانگونه که گفته شد، اینکه معارضان سوری بدون درنظر گرفتن این موارد مهم و سرنوشت‌ساز و صرفا براساس تشویق و تحریک‌های برخی حامیان تروریسم، مجددا در شرایط کنونی به مطرح کردن شرط و شروط برای دولت دمشق مبادرت می‌ورزند و در کمال تعجب خواستار کناره‌گیری اسد از قدرت می‌شوند، به خوبی نمایانگر «فقدان عنصر واقع‌بینی» در نزد آن‌هاست.
حمایت از راهکار سیاسی در حد شعار
توافق مهم و استراتژیک ایجاد «مناطق کاهش تنش» چند ماهی است که در پی مذاکرات و گفتگوهای فشرده میان طرف‌های مختلف ازجمله ایران، روسیه و ترکیه، در کشور سوریه عملیاتی شده است. با این توافق در واقع، سنگ بنای حل‌وفصل سیاسی بحران سوریه نهاده شد. دولت دمشق از همان ابتدا حمایت کامل خود از این توافق را اعلام و تأکید کرد که از تمامی ظرفیت‌ها و امکانات برای موفقیت توافق حاصل‌شده بهره‌برداری خواهد کرد؛ وعده‌ای که تا به امروز در عرصه عمل نیز به منصه ظهور رسیده است. با این‌حال، معارضان سوری حتی لفظا و به صورت شفاهی نیز حاضر به حمایت از این توافق استراتژیک و راهبردی که مقدمه‌ای برای پایان حدود هفت سال جنگ است، نشده‌اند. به عنوان مثال، آنها درجریان یکی از آخرین مذاکرات‌های صلح سوری در سوئیس که تحت عنوان مذاکرات «ژنو ـ ۸» برگزار شد، ترجیح دادند به جای بحث و تبادل نظر پیرامون تقویت و تحکیم توافق مناطق کاهش تنش، به مسئله کناره‌گیری اسد از قدرت بپردازند! برهمین اساس، می‌توان اینگونه گفت که ادعاهای فرافکنانه معارضان مبنی بر حمایت آنها از تحقق راهکار سیاسی در سوریه تنها در حد یک شعار دروغین بوده و این ادعای مضحک فرسنگ‌ها با آنچه که بدان می‌اندیشند، فاصله دارد.
سعودی‌ها دست‌بردار نیستند
علیرغم هزینه‌هایی که سعودی‌ها در تمام این سال‌ها به دلیل حمایت‌های گسترده از گروه‌های تروریستی متحمل شده‌اند، اما باز هم رد پای آنها در بحران این کشور دیده می‌شود. پیش از برگزاری هشتمین دور از مذاکرات صلح سوری در ژنو که اخیرا بدون حصول هیچگونه نتیجه ملموسی به پایان رسید، سعودی‌ها هیئت‌های معارض سوری را در شهر ریاض گردهم آوردند. پس از پایان این نشست که تحت عنوان نشست «ریاض ۲» برگزار شد، معارضان در بیانیه‌ای از کناره‌گیری بشار اسد از قدرت به عنوان مهمترین شرط خود برای رضایت دادن به آغاز مرحله انتقالی در سوریه یاد کردند. بیانیه مداخله‌جویانه و کارشکنانه «ریاض ۲» بزرگترین گواه بر تداوم نقش مخرب عربستان در تحولات سوریه است. به نظر می‌رسد که سعودی‌ها از شکست‌های سنگین خود در منطقه عبرت نگرفته‌اند و تصمیم دارند به هر قیمتی به بازی با کارت‌های سوخته‌شان در سوریه ادامه دهند.
طرح جدید آمریکا برای بازسازی داعش
همانگونه که پیشتر گفته شد، حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تروریست‌های تکفیری داعش از توطئه‌چینی‌های جدید علیه دولت قانونی دمشق بازنایستاده‌اند. سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا با همکاری و همراهی متحدان منطقه‌ای آن و به ویژه دستگاه‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی، با بازسازی داعش در سوریه خواب شوم دیگری را برای این کشور دیده‌اند. آمریکایی‌ها در طرح توطئه‌آمیز خود برای سوریه گروهی موسوم به «ارتش جدید سوریه» را تأسیس کرده‌اند؛ گروهی که البته اعضای آن را تروریست‌های داعش تشکیل می‌دهند. آمریکایی‌ها این گروه را با بیش از ۵ هزار تروریستِ داعشی که موفق شدند با حمایت واشنگتن از شهرهای مختلف سوریه و به ویژه «دیرالزور» بگریزند، تشکیل داده‌اند. هدف اصلی ایالات متحده از تشکیل گروه موسوم به ارتش جدید سوریه، فرسایشی کردن بحران این کشور است. طبق اعلام «اسپوتنیک» نیروهای ارتش جدید سوریه درحال حاضر تحت آموزش‌های نظامی فرماندهان آمریکایی قرار دارند و پس از اتمام دوره‌های آموزشی برای مبارزه با نیروهای دولت سوریه به جنوب این کشور اعزام خواهند شد.
«وفیق ابراهیم» تحلیلگر مشهور عرب اخیرا جزئیات جدیدی را از طرح شوم ایالات متحده برای بازسازی داعش در سوریه فاش کرده است. وی در این خصوص می‌گوید: «اعضای گروه موسوم به ارتش جدید سوریه توسط ۳۰۰ فرمانده آمریکایی تحت آموزش‌های نظامیمختلف قرار گرفته‌اند. نیروهای دموکراتیک کُرد سوری نیز بر آموزش نظامی اعضای این گروه نظارت دارند». وی همچنین می‌افزاید: «علاوه براین، آمریکایی‌ها برای جلوگیری از برملا شدن ارتباطات‌شان با داعشی‌هاآموزش‌های عقیدتی را برای گروه موسوم به ارتش جدید سوریه کلید زده‌اند. هدف اصلی از این آموزش‌ها ریشه‌کن کردن تفکر داعشی در نزد اعضای گروه و اعطای ماهیت جدیدی به آن‌هاست. آمریکا این مسیر را با حمایت کشورهای غربی و همچنین برخی حکام مرتجع عرب همچون حکام سعودی ادامه می‌دهد».
سخن پایانی
اینکه معارضان سوری و حامیان آنها نظیر آمریکایی‌ها و سعودی‌ها همچنان به کارشکنی، سنگ‌اندازی و توطئه‌چینی‌های خود در سوریه ادامه می‌دهند، مسئله طبیعی است و افکار عمومی نیز انتظار دیگری از محور غربی ـ عربی دربرابر دولت دمشق به عنوان یکی از بازوان قدرتمند مقاومت در منطقه، ندارند. در واقع، آنها با رویکردهای خصمانه جدید خود در سوریه به دنبال کاهش هزینه‌های شکست‌شان در این کشور هستند. این دو همچون متحدان غربی‌شان می‌دانند که در سوریه ناچار به پذیرش شکست خود هستند. بی‌شک ریاض و واشنگتن سخنان اخیر متحد خود یعنی «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه را شنیده‌اند که گفته است: «ایران و روسیه پیروز جنگ در سوریه هستند. بشار اسد نیز به موجب پیروزی تهران و مسکو در قدرت باقی خواهد ماند».
* منتشر شده در ویژه نامه بیت المقدس روزنامه قدس
نظر شما